Concello de Marín

Entidade coletiva

Concello de Marín

1807

Na marxe esquerda da ría de Pontevedra, recostada sobre o mar, érguese a vila de Marín, importante porto comercial, militar e pesqueiro do Atlántico. O terreo sobre o que se asenta é suavemente accidentado, presentando pequenas elevacións presididas polos cumes das serras de Marín e O Morrazo. Dista de Pontevedra -capital da provincia- 7 km., atopándose perfectamente comunicada ca mesma mediante un servizo regular de autobús.

Pobos remotos deixaron en Marín pegadas do seu paso; dolmens, petróglifos e castros. Concretamente na praia de Mogor atópase o famoso labirinto que leva o seu nome, considerado como “máximo problema da prehistoria española”. Di a mitoloxía grega que o cidadán Egeo deixou partir ao seu fillo Teseo con rumbo á illa de Creta co fin de dar morte ao minotauro, para así liberar ao seu pobo de pagar o afrentoso tributo anual (sete doncelas e outros tantos mancebos que eran levados ao labirinto para servir de
alimento ao Minotauro).

Ao embarcarse nesta arriscada empresa, Egeo dá ao seu fillo dúas velas, unha branca e outra negra, para que ao seu regreso izase a branca se volvía vitorioso e a negra se fracasara ou morrera. Chegado a Creta, o intrépido Teseo namórase da princesa Ariadna, filla do rei Minos, e esta entrégalle un Fío que lle permitirá andar sen perderse polo labirinto. Deste xeito, Teseo logra chegar ata o Minotauro e darlle morte, salvando así a toda a súa xente e volvendo vitorioso a Grecia en compaña da súa amada Ariadna.

Mais, no camiño de regreso, esquece izar a vela branca que debía anunciar ao vello Egeo a boa nova. E o pobre ancián, que esperaba ansioso día tras día a volta do seu fillo dende o alto dun promontorio da costa, ao distinguir a nave coa súa vela negra ao vento, crendo ao seu fillo morto, lamenta a súa sorte adversa e bótase ao mar. É moi notoria a franxa toponímica afín que parece darse e que chega dende os Alpes, por entre Francia e Italia, e norte de España. Quizais sexa esa inmigración ambro-liriolígur –os “Sefes”?- anteriores aos celtas. Os “Sefes” serían xa autores da celtización de Galicia.

Como queira que sexa, os celtas tiñan a hexemonía no N.O. , ata a chegada dos romanos. A razón de non sobrevivir un maior acervo de palabras celtas dábase sen dúbida á superior cultura romana.

A palabra desaparece coa cousa a servizo da cal está. É un dobrar definitivo na nosa historia, aínda que despois de instalados os romanos, Corominas cre que o céltico se mantivo vigoroso ata os tempos do Baixo Imperio. Os romanos entran en contacto con Galicia no ano 136 a. X.C. con D.J. Bruto, razón pola que se lle apelida galaico. Pola costa na que estamos navega no ano 136 a. X.C. o procónsul Publio Craso e, anos máis tarde, Xulio César na viaxe a Pharum Brigantium. No 26 a. X.C. dáse en Galicia a derradeira resistencia do Monte Medulio. É cando baixan os naturais dos castros e os colonos dividen e traballan a terra en réxime de granxas ou “villae” e man de obra nativa. É aí onde comeza o mundo de hoxe, o noso.

En Marín, a praíña de Portocelo -I, portu-cellu- ou peirao descobre ladrillo e tégulas, algunha moeda e cimentos, e en fronte, no mar, ánforas romanas. Co sistema de granxas operouse o cambio de vida e de lingua no N.O. As vías romanas militares máis que nada, incluso as secundarias, chegaron a todas partes. Da “Vía per loca marítima”, nas proximidades de Pontevedra, partía unha desas vías o “veredae”, que chegaba ao Facho de Donón, percorrendo todo O Morrazo e atravesando Marín en toda a súa lonxitude.

Os suevos chegan no ano 309, traendo o desconcerto á antiga orde. Ler o Cronicón de Idacio é ler o relato dun sen fin de enfrontamentos entre os romanos e os suevos. No ano 585 o reino católico suevo cae no poder de Leovixildo e Galicia pasa a ser parte do reino visigodo (Macías, 125 s.s.). Os suevos non cambiaron o marchamo romano, nin practicamente influíron na lingua; tampouco os visigodos. Eran de cultura inferior. Influíron, e moito, na nomenclatura toponímica. Reinhart opina, contra Piel, que o influxo suevo nisto foi moito maior do que se di e que a estes se deben “máis de 400 nomes xermánicos, supoñéndose ata agora que eran de orixe goda”
(Reinhart 295-6). En todo caso, os nomes xermánicos impostos en Galicia dende o século VIII non gardan relación étnica, senón só lingüística, co sangue godo.

Polo ano 715 chegan os árabes a Galicia. O influxo directo aquí debeu de ser moi exiguo. A través destes debeu de chegar o pouquisimo influxo árabe que en Galicia detectamos e, ao revés, o de Galicia en León, Castela e Sur, maior do que se afirma.

É necesario ter en conta a presenza e permanencia de nobres galegos, de guerreiros e trobadores e menestreis, na corte de León, para non achacar todo matiz occidental ao portugués. “Galicia tivo moita importancia: foi núcleo do antigo reino suevo; foi restaurada despois, ás veces, como reino aparte en beneficio dalgún fillo segundo do rei leonés; en Galicia acostumaban educar aos príncipes, como Alfonso V, costume seguido no século XIII; Galicia era, en fin, gran centro relixioso por mor do sepulcro do apóstolo Santiago, o templo do cal atraía á peregrinación española e internacional. Por isto, Galicia influíu moito na linguaxe leonesa durante este período”. É tamén moi significativo, e haberá que dar razón diso, que as historias árabes chamen ao territorio propio, mahometano, “Spania”, mentres que á parte cristiá, sen distinción de reinos, “Galikia”. Incluso algunha vez dise “Imperio de Galicia”.

Outro pobo que temos que ter en conta polo século X e antes: os normandos. Chegaban polo mar en son de asalto e botín, o que afectou profundamente e longo tempo á poboación costeira. A xente, en permanente atalaia, houbo de manterse afastada do mar. O que hoxe é Marín foi, por longo tempo, non máis ca un hangar ou alpendres para unhas lanchas e aparellos. O Marín daquela, o primitivo e evolucionado dunha vila do “Baixo Imperio”, estaba terra dentro, en “Sancro Juliano do Valle Marini”. Unha granxa romana, coma dez máis, de nome “vila” no municipio. Coa seguridade aumenta a poboación; fanse tomadas ou roteas. Nace Marín, o de hoxe. No ano 1112, cando por vez primeira a vemos nomeada, cuns poucos veciños e o seu alfoz e o mar á fronte. Un cabaleiro da corte de dona Urraca, Diego Arias de Deza, recibe da raíña, en pagamento dos bos servizos, o coto de Marín. Morta a súa dona toma o hábito do Císter en 1151, xa ancián, no mosteiro de Oseira, ao que fai cesión do seu coto en Marín. “Con todos sus términos, pertenecientes y derechuras” di o P.Tomás de Peralta, historiador do Mosteiro. Pero “los muchos años del dicho Diego y lo austero de la vida monacal… y su volubilidad, le hicieron cambiar de parecer a los cuatro años e irse a los hospitalarios de Portomarín, que hicieron lo posible por llevarse también el coto, con no corta pleito”.

Marín, con todo, quedou unido na súa sorte ao mosteiro de Oseira por 685 anos, erixido Priorado.
Oseira tiña aquí un prior e un granxeiro, con dependencias e servidume. Baixo a súa protección aséntanse colonos, foméntase a pesca e ábrese o porto ao comercio En 1521 o abade de Oseira ordena a construción do castelo de San Fernando para a defensa e seguridade de Marín. Igualmente, en 1626 díctanse sabias ordenanzas que impulsan a pesca. No século XVIII, Marín é unha potencia pesqueira e as industrias de salgadura, que a mediados deste século implantan os cataláns xunto coas novas artes de pesca, acrecentan a súa importancia. Durante a invasión francesa os marinenses participaron activamente na loita.

No século XIX o porto é coñecido internacionalmente, establécense liñas de navegación por importantes compañías nacionais e estranxeiras e, en 1861, inaugúrase un servizo mensual directo de Marín a Montevideo e Bos Aires. Non obstante, o verdadeiro progreso da vila iníciase cando novas técnicas son introducidas na industria da pesca. Marín, hoxe cidade vizosa, basea a súa economía no porto. O seu é o 3º de Galicia, considerado entre os 4 primeiros da península, está dotado de excelentes servizos. Conta
cunha frota pesqueira de 1ª magnitude na súa modalidade de arrastre con numerosos conxeladores de gran radio de acción. É porto piloto da CEE na pesca de rape. Conta con importantes plantas de conxelado de gran capacidade así como estaleiros de construción de buques de aceiro de grande tonelaxe. O seu porto comercial con calados de ata 14 m. en liña de atracada conta con monumentos de buques mercantes e de cabotaxe e atópase en período de ampliación das súas instalacións.

Galicia - Pontevedra - Comarca do Morrazo - Marín

Administración local. Concello

Gestión, supervisión

Réxime Local ─ Evolución lexislativa
Despotismo Ilustrado
1711-1718. Os decretos de Nova Planta estenden o modelo municipal castelán a Aragón, Valencia, Cataluña e Mallorca.
1738-08-08. Creación da Xunta encargada da adxudicación e venda de baldíos.
1749-10-13. Creación dos intendentes - correxidores.
1760-07-30. Creación da Contadoría Xeral de Propios e Arbitrios: regulación das facendas municipais e establecemento dos regulamentos de propios e arbitrios.
1765-07-15. Pragmática sobre a liberdade de comercio de grans e abolición da súa taxa.
1766-05-05. Auto acordado que establece os deputados do Común e os procuradores síndicos persoeiros.
Guerra da Independencia (1808-1814)
Guerra da Independencia (1808-1814)
1811, 6 de agosto. As Cortes de Cádiz decretan a desaparición dos señoríos xurisdicionais.
1812, 18 de marzo. Constitución de Cádiz.
1812, 23 de maio. Elección dos concellos constitucionais e establecemento das primeiras deputacións provinciais. Cesan os rexedores e demais oficios perpetuos.
1813, 13 de xuño. Instrución para o goberno económico - político das provincias. Os municipios quedan sometidos ao xefe político e ao control das deputacións provinciais.
Primeira restauración absolutista (1814-1820)
1814, 4 de maio. Fernando VII anula a Constitución de 1812 e os decretos aprobados polas Cortes de Cádiz.
1814, 15 de xuño. Supresión das deputacións provinciais. Retorno dos correxidores e dos alcaldes maiores.
1814, 30 de xullo. Disolución e supresión dos concellos constitucionais. Restablecemento dos membros dos concellos anteriores a 1808.
1814, 29 de setembro. Restablecemento dos señoríos xurisdicionais.
Trienio Liberal (1820-1823)

1820. Restauración da Constitución de 1812 e dos concellos constitucionais. Formación da Milicia Nacional.
      1823, 3 de febreiro. Decreto que aproba a Instrución para o goberno económico - político das provincias. Primeira regulación dos orzamentos municipais.

Década absolutista (1823-1833)
1823, 1 de outubro. Real decreto polo que se anulan todos os actos do Goberno Constitucional.
1833, 2 de marzo. Real decreto que convoca a constitución de novos concellos mediante eleccións fortemente restrinxidas.
Rexencia de María Cristina (1833-1843)
1833-1839. Primeira guerra carlista
1833, 23 de outubro. Real decreto que establece os subdelegados provinciais de Fomento (do Ministerio de Fomento que se creou en 1832), en lugar dos xefes políticos.
1833, 30 de novembro. Real decreto que establece a división provincial: planta dos subdelegados de Fomento e instrución para o desempeño das súas funcións.
1834, 21 de abril. Subdivisión das provincias en partidos xudiciais.
1834, 13 de maio. Os subdelegados de fomento pasan a denominarse gobernadores civís.
1834, 10 de abril. Estatuto Real.
1835, 23 de xullo. Real decreto, para o arranxo provisional dos concellos. Supresión dos rexedores perpetuos: todos os cargos do concello son de elección libre. Implantación definitiva dos orzamentos municipais.
1835, 21 de setembro. Creación das deputacións provinciais, que controlan a Milicia Nacional.
1836, 15 de outubro. Despois da rebelión dos sarxentos da Granxa (xullo de 1836) restablécese a Instrución de 1823, en vigor até xullo de 1840. En setembro de 1836 celébranse as primeiras eleccións municipais democráticas
1837, 18 de xuño. Constitución de 1837.
1840, 4 de xullo. Lei municipal, aprobada polos moderados, sumamente conservadora, que só rexe até outubro dese mesmo ano. É o modelo moderado dos concellos, contra o cal se produce o levantamento que outorga o poder ao xeneral Espartero.
Rexencia de Espartero (1840-1843)
1840, 13 de outubro. Desde outubro de 1840 a decembro de 1843 restablécese a lei de 1823. A lei municipal “moderada” é suspendida por infrinxir o artigo 70 da Constitución de 1837, sobre a elección democrática dos concellos.

1841. Eleccións municipais, con importantes triunfos republicanos en diversas poboacións.
1842. Espartero abandona España en xullo. Comeza o reinado de Isabel II (1843-1868).
      Década moderada (1843-1854)
      1843, 30 de decembro. Real decreto que restablece a Lei municipal de 1840, en vigor desde decembro de 1843 a xaneiro de 1845.
1843. Creación da Garda Civil.
      1845, 8 de xaneiro. Lei sobre organización e atribucións dos concellos. Centralización do réxime local: designación do alcalde pola autoridade superior (o rei ou o xefe político segundo a importancia do municipio), limitación das competencias municipais, control orzamentario, control das eleccións.
      1845, 23 de maio. Constitución de 1845. Consagra a separación entre o alcalde, excluído das eleccións, e o Concello.
      1845, 20 de novembro. Instrución de contabilidade municipal.
      1848-1849. Segunda guerra carlista.
      1849, 28 de decembro. Os gobernadores de provincia substitúen, como única autoridade civil superior en cada provincia, aos intendentes e xefes políticos.
1844. Creación da Xunta Consultiva de Policía Urbana, que culmina o proceso de control dos concellos en materia urbanística.
      Bienio progresista (1854-1856)
      1854, 7 de agosto. Desde agosto de 1854 a xullo de 1856 restablécese a Lei municipal de 1823. Suprímese a Xunta Consultiva de Policía Urbana. O 24 de setembro e o 1 de outubro celébranse eleccións municipais.
1845. Leis desamortizadoras de Madoz. Inclúe a desamortización civil de todos os bens arrendados polos concellos: anulación definitiva da autonomía financeira dos municipios.
      1856, 5 de xullo. Lei municipal. Elección do alcalde e dos concellos por sufraxio directo, aínda que restrinxido.
      Retorno do sistema moderado (1856-1868)
      1856, 14 de xullo. Golpe de estado do xeneral O'Donell. Derrota da Milicia Nacional. Retorno á Constitución de 1845.
      1856, 16 de outubro. Restablécese a Lei Municipal de 1845.
      1857, 29 de setembro. Restablécese a Xunta Consultiva de Policía Urbana.
      1863, 25 de setembro. Lei sobre o goberno e administración das provincias, que reforza a tutela do gobernador civil sobre as deputacións e os concellos.
      1864, 29 de xullo.. Lei de Ensanche das Poboacións.
      1868, 21 de outubro. Decreto - Lei sobre organización e atribucións dos concellos: reforma das leis municipais co fin de deter o avance dos progresistas.
      Sexenio revolucionario (1868-1874)
      1869, 1 de xuño. Constitución de 1869.
      1870, 20 de agosto. Lei Municipal. Creación da Xunta Municipal de Asociados, con competencias en materia económica. Creación do cargo de presidente da Deputación.
      1871-1873. Monarquía de Amadeo I de Saboya.
      1872-1876. Terceira guerra carlista.
      1873, 11 de febreiro. Proclamación da I República
      1874, 29 de decembro. Pronunciamento do xeneral Martínez Campos en Sagunto
      Restauración 1875-1902)
      1875, 9 de xaneiro. Alfonso XII chega a Barcelona. Ao longo de 1875, derrota das tropas carlistas.
      1876, 30 de xuño. Constitución de 1876.
      1876, 16 de setembro. Lei municipal de reforma da lei de 1870.
      1877, 2 de outubro. Lei municipal de 1877. Triunfo do sistema centralizado.
      1882, 21 de agosto. Lei provincial.
      1886, 31 de maio. Real Orde que establece o sistema de partida dobre na contabilidade municipal.
      1886, 1 de xuño. Circular da Dirección Xeral de Administración Local: regras de contabilidade municipal.
      Alfonso XIII e Ditadura de Primo de Rivera (1902-
1846. Proclamación de Alfonso XIII.
      1911, 12 de xuño. Supresión do imposto de consumos.
      1923, 13 de setembro. Golpe de estado de Primo de Rivera e establecemento da Ditadura.
      1923, 30 de setembro. Disolución dos Concellos.
      1924, 8 de marzo. Decreto lei polo que se aproba o Estatuto Municipal. Desenvolvemento especial dos servizos comunitarios e sociais. Desaparición da Xunta Municipal de Asociados e establecemento da Comisión Municipal Permanente.
1847. Regulamentos de poboación e termos municipais; de contratación de obras e servizos; de organización e funcionamento; de obras, servizos e bens municipais; de secretarios, interventores e empregados municipais; de procedemento; de Facenda municipal.
      1925, 20 de marzo. Estatuto provincial. Desenvolvemento da presidencia das deputacións provinciais.
1848. Separación das dúas provincias canarias.É a única variación importante da división provincial desde 1833.
      II República e Guerra Civil (1931-1939)
      1935, 10 de xullo. Lei de bases municipal.
      1936-1939. Guerra Civil. Os concellos son substituídos por comisións xestoras nas zonas ocupadas polo Exército de Franco.
      Ditadura de Franco (1939-1975)
      1945, 17 de xullo. Lei de Bases de Réxime Local.
      1950, 16 de decembro. Texto articulado da Lei de Réxime Local de 17 de xullo de 1945.
      1952-1955. Regulamentos de Administración local: organización e funcionamento, poboación e demarcación territorial, funcionarios, facendas locais, contratación, servizos sanitarios locais, bens e servizos.
      1952, 4 de agosto. Instrución de Contabilidade das Corporacións Locais, anexa ao Regulamento de Facendas Locais da mesma data. A contabilidade administrativa, por partida simple, substitúe ao sistema de partida dobre.
      1953-12-03. Lei de bases de facendas locais.
      1955, 24 de xuño. Texto articulado e refundido das leis de bases de Réxime Local de 17 de xullo de 1945 e de 3 de decembro de 1953.
      Democracia
      Democracia
      1978, 27 de febreiro. Constitución de 1978.
      1979, 16 de xuño. Real decreto 1710/1979, que deixa sen efecto os procedementos de fiscalización, intervención e tutela do Ministerio de Administración Territorial sobre entidades locais, en diversas materias.
      1978, 17 de xullo. Lei de eleccións locais, que derroga as normas de representación orgánica do réxime franquista e establece o sufraxio universal.
      1979, 3 de abril. Primeiras eleccións democráticas de concellos e deputacións.
      1981, 29 de outubro. Lei 40/1981, que profunda a desaparición da tutela estatal sobre as corporacións locais iniciada polo Real decreto de 1979.
      1985, 2 de abril. Lei 7/85 de Bases de Réxime Local.
      1986, 18 de abril. Real decreto lexislativo polo que se aproba o texto refundido das disposicións legais vixentes en materia de Réxime Local.
1849. Regulamentos de desenvolvemento da Lei de Bases: bens, poboación e demarcación territorial, organización, funcionamento e réxime xurídico.
      1988, 28 de decembro. Lei 39/1988, reguladora das Facendas Locais.
      1990, 17 de xullo. Instrución de contabilidade municipal: retorno ao sistema de partida dobre.
      2002, 27 de decembro. Lei 51/2002, de reforma da Lei 39/1988, de 28 de decembro, Reguladora das Facendas Locais.
      2003, 16 de decembro. Lei 57/2003, de Medidas de Modernización do Goberno Local.
      2004, 5 de marzo. Real Decreto Lexislativo 2/2004 polo que se aproba o texto refundido da Lei Reguladora das Facendas Locais.
      2013, 27 de decembro. Lei 27/2013 de racionalización e substentabilidade da Administración Local.

ES.GA.36026.AM.MAR.

Borrador

Parcial

• galego
• Castelán

• latino

http://concellodemarin.es/